بررسی تنوع ژنتیکی زالزالک‌های ایران (Crataegus spp.) بر اساس توالی‌های ITS هسته‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته دکتری فیزیولوژی و اصلاح گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

2 استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

3 استاد گروه فیتوشیمی، پژوهشکده گیاهان و مواد اولیه دارویی، دانشگاه شهید بهشتی

4 دانشیار گروه بیولوژی، پژوهشکده گیاهان و مواد اولیه دارویی، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

زالزالک (Crataegus L.) متعلق به تیره گل سرخ (Rosaceae) می‌باشد و کشور ایران یکی از اصلی‌ترین مراکز تنوع این میوه ارزشمند محسوب می‌شود. اندام‌های مختلف زالزالک (برگ، گل و میوه) به دلیل برخورداری از انواع فلاونوئیدها و پروآنتوسیانین‌ها اهمیت زیادی در صنایع غذایی و دارویی دارند. با هدف شناخت و بهره‌برداری از پتانسیل ژنوتیپ­های بومی در کارهای اصلاحی، تنوع ژنتیکی این گیاه در ایران (56 منطقه از 11 استان) بر اساس توالی­های ITS هسته­ای مورد بررسی قرار گرفت. ارزیابی مولکولی توالی­یابی ناحیه ITS به‌خوبی توانست، ژنوتیپ­ها و گونه‌های مختلف سرده Crataegus spp. را از هم جدا نماید که از لحاظ اصلاحی بسیار ارزشمند می‌باشد. در ایران فقط گونه‌های مربوط به Sect. Crataegusموجود می‌باشد که از پنج سری (Ser. Pentagynae، Ser. Erianthae، Ser. Orientalis، Ser. Microphyllae، Ser. Crataegus) تشکیل شده‌اند. در پژوهش حاضر به‌جز Ser. Microphyllae بقیه مشاهده شدند. در شاخه اول از درخت فیلوژنی حاصل از آنالیز داده‌ها، سری Ser. Orientalis، در شاخه دوم Ser. PentagynaeوSer. Erianthaeو در شاخه‌های سوم و چهارم سری Ser. Crataegusقرار گرفتند. پژوهش حاضر گسترده‌ترین تحقیق در زمینه تنوع ژنتیکی زالزالک در ایران بود و نتایج این پژوهش می‌تواند در اصلاح و بهنژادی زالزالک مورد استفاده علمی قرار گیرد. 

کلیدواژه‌ها