1
دانشیار گروه مهندسی علوم باغبانی و فضای سبز دانشکده کشاورزی دانشگاه ملایر
2
دانشجوی کارشناسی‌ارشد گروه مهندسی علوم باغبانی و فضای سبز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ملایر
چکیده
اولین گام در برنامه‌های بهنژادی و اصلاح گردو، استفاده از تنوع ژنتیکی موجود در بین جمعیت‌ها، ارقام و ژنوتیپهای موجود می‌باشد. به همین دلیل شناسایی و معرفی ژنوتیپهای برتر از جایگاه ویژه‌ای در توسعه باغ های اصلاح شده گردو دارد. در پژوهش حاضر تنوع ژنتیکی 33 ژنوتیپ بذری گردو موجود در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه ملایر با استفاده از برخی صفات مورفولوژیک و پومولوژیک مورد ارزیابی قرار گرفت. بین ژنوتیپهای مختلف مورد مطالعه اختلاف معنی داری از لحاظ صفات مورد بررسی مشاهده شد. ژنوتیپهای MKG112، MKG65 و MKG105 نسبت به سایر ژنوتیپها دیر برگده بودند. بیشترین درصد و وزن مغز به ترتیب با 51/67 درصد و 94/5 گرم در ژنوتیپ MSG15 و کمترین وزن پوسته چوبی با 3 گرم در ژنوتیپ شماره MKG82 بدست آمد. همچنین ژنوتیپ MKG105 بیشترین وزن تر میوه با پوست سبز را نسبت به سایر ژنوتیپها با 80/33 گرم دارا بود. کمترین و بیشترین درصد روغن به ترتیب در ژنوتیپهای MKG46 و MSG15 به میزان 93/51 و 95/72 درصد مشاهده شد. نتایج تجزیه همبستگی ساده صفات، وجود همبستگی مثبت و منفی معنیداری بین برخی از صفات رویشی، خشک میوه و مغز را نشان داد. براساس نتایج تجزیه خوشه‌ای، در فاصله 5 اقلیدسی ژنوتیپها به 5 گروه تقسیمبندی شدند. صفات مورد مطالعه در 11 گروه عاملی قرار گرفتند که مجموعاً 01/71 درصد از واریانس کل را توجیه کردند. بر اساس نتایج پژوهش حاضر ژنوتیپهای MKG11 ،MKG12 ،MSG15 MKG16 ،MKG36 ،MKG41 ،MKG44 ،MKG45 ،MKG55 ،MKG65 ،MKG105 ،MKG111 ،MKG112 و MKG114 از نظر برخی صفات مهم مثل وزن خشک میوه و مغز بهتر از سایر ژنوتیپها بودند که می توانند در برنامه های اصلاحی مورد استفاده بیشتری قرار بگیرند.
)