بررسی اثرات کودهای آلی بر صفات مورفو-فیزیولوژیک گیاه انگور (Vitis vinifera) در برخی تاکستان‌های استان زنجان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه علوم باغبانی، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران.

2 استاد گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

3 دانشیار بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران.

4 استادیار گروه خاکشناسی، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران.

5 استاد گروه زراعت‌ واصلاح نباتات، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

10.30466/rip.2021.53491.1171

چکیده

کاربرد کودهای آلی در تولید درختان میوه با هدف کاهش قابل ملاحظه در مصرف کودهای شیمیایی به ­منظور دستیابی به افزایش کیفیت و پایداری عملکرد از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف از این پژوهش، بررسی اثر تعدادی از کودهای آلی بر برخی صفات مورفو-فیزیولوژیک انگور بود. آزمایش شامل کاربرد سطوح تیماری کودهای آلی در سه تکرار در سه مکان مختلف (باغ) و طی دو سال متوالی بود. تیمارها شامل کود حیوانی (شاهد، 10 و 20 تن در هکتار)، اسید هیومیک (شاهد، 5 و 10 کیلوگرم در هکتار) و اسید فولیک (شاهد، 5 و 10 کیلوگرم در هکتار) بود. نتایج نشان داد که اثرات ساده و متقابل کودهای آلی مورد استفاده بر تمامی صفات اندازه­ گیری شده (18 صفت) مانند ماده خشک میوه، قند و اسیدیته آب میوه، شاخص سطح برگ، وزن حبه، تعداد حبه، اندازه حبه، اندازه خوشه و وزن یک خوشه، معنی­ دار بوده و افزایش در میزان مصرف هر سه کود آلی به ­کار رفته در این پژوهش، بر صفات عملکرد نهایی و برخی از صفات مرتبط با آن به­ خصوص صفات تعداد گل­‌آذین در هر شاخه و تعداد خوشه تأثیر مثبت داشته است. بر اساس نتایج پژوهش حاضر، به­ کارگیری هم‌زمان 20 تن کود حیوانی و 5 کیلوگرم از کودهای اسید هیومیک و 10 کیلوگرم اسید فولیک در هکتار، به ­عنوان یک ترکیب تیمار کودی مطلوب در باغات انگور پیشنهاد می­ گردد. به­ دلیل وجود اثر متقابل مکان و تیمارهای کودهای آلی روی صفات اندازه ‏گیری شده، نیاز به بررسی پایداری این صفات از طریق روش­ ها و آزمون ­های استاندارد می ­باشد.

کلیدواژه‌ها


آمارنامه کشاورزی، 1391. وزارت جهاد کشاورزی. دفترآمار و فن­آوری اطلاعات (www.agri-jahad.ir)
تقی ­زاده ­طبری، ز.، حسین­ زاده، ز. و لطفی، ش. 1391. کاربرد اسید هیومیک گامی نوین در جهت کشاورزی پایدار، اولین همایش ملی حفاظت و برنامه ­ریزی محیط ­زیست، همدان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، شرکت هم ­اندیشان محیط ­زیست فردا. 13 ص.
تراب احمدی، ص.، عابدی، ب. و صابرعلی، س. ف. 1398. اثر کودهای حاوی اسیدهای آمینه و عصاره جلبک دریایی بر اجزاء عملکرد پسته رقم احد آقایی. پژوهش‏ ‏های میوه‏ کاری، 4(2): 105-94.
سماوات، س. و ملکوتی، م. 1384 . ضرورت استفاده از اسیدهای آلی (هیومیک و فلویک) برای افزایش کمی و کیفی محصولات کشاورزی. نشریه فنی تحقیقات خاک وآب، ۴۶۳: ۱-۱۳.
صالح، ج. 1387. اثر روش ­های مختلف کاربرد آهن بر عملکرد و ترکیبات شیمیایی برگ و میوه  لیمو رقم ’لیسبون. مجله علوم و فنون باغبانی ایران، 9(1): 34-23.
لسانی، ح. و مجتهدی، م. 1382. زندگی گیاه سبز ( ترجمه). انتشارات دانشگاه تهران، 604 ص.
وطن­ خواه، ا.، محمدخانی، ع.، هوشمند، س.، کیانی، ش. 1395. اثر محلول پاشی اسید هیومیک و سولفات آهن بر برخی شاخص ­های فیزیولوژی، کمیت و کیفیت میوه انگور رقم "عسکری". نشریه تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی، 22(6): 119-107.
Ahmed, H.M.A., Faissal, F.A., Moawad, F.E. and Abdelaal, M.A. 2013. The beneficial effects of some humic acid, Em1 and weed control treatments on fruiting of superior grapevines. Stem Cell, 4(3):25-38.
Akin, A. 2011. Effects of cluster reduction, herbagreen and humic acid applications on grape yield and quality of HorozKarasi and Göküzüm grape cultivars. African Journal of Biotechnology, 10(29): 5593-5600.
Anwar, M., Patra, D.D., Chand, S., Alpesh, K., Naqvi, A.A. and Khanuja, S.P.S. 2004. Effect of organic manures and inorganic fertilizer on growth, herb and oil yield, nutrient accumulation and oil quality of French basil. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 36(13-14): 1737-1746.
Aranon, N.Q., Edwards, P., Atiyeh R.M. and Metzger, J.D. 2004. Effect of vermicompost produced from food wasters on the growth and yield of greenhouse peppers. Bioresource Technology, 93: 139-143.
Atiyeh, R.M., Arancon, N., Edwards C.A. and Metzge, J.D. 2002. The influence of humic acids derived from earthworm processed organic wastes on plant growth. Bioresource Technology, 84(1): 7-14.
Bacha, M.A., Sabbah, S.H. and El Hamady, M.A. 1995. Effect of foliar applications of iron, zinc and manganese on yield, berry quality and leaf mineral composition of Thompson seedless and Roumy red grape cultivars. Alexandria Journal of Agricultural Research, 40(3): 315-331.
Chen, Y. and Aviad, T. 1990. Effect of Humic Substances on Plant Growth. In: Humic substances in soil and crop sciences. American Society of Agronomy, Inc. Soil Science Society of America, Inc., pp.161-187.
Delfine, S., Tognetti, R., Desiderio E. and Alvino, A. 2005. Effect of foliar application of N and humic acids on growth and yield of durum wheat. Agronomy for Sustainable Development, 25: 183-191.
Dursun, A., Guvenc, I. and Turan, M. 2002. Effect of different levels of humic acid on seedling growth and macro and micronutrient contents of tomato and eggplant. Acta Agrobotanical, 56: 81-88.
Elshenawy, F.E. and Fayed, T.A. 2005. Evaluation of the convential to organic and bio-fertilizers on Crimson Seedless grapevine in comparison with chemical fertilization 2-Yield and fruit quality. Egyptian Journal of Applied Science, 20(1): 212-225.
Fernandez Escobar, R., Benlloch, M., Barranco, D., Duenas, A. and Guterrez Ganan, J.A. 1996. Response of olive trees to foliar application of humic substance extracted from leonardite. Scintia Horticulturae, 66: 191-200.
Ferrara, G. and Brunetti, G., 2010. Effects of the times of application of a soil humic acid on berry quality of table grape (Vitis viniferaL.) cv Italia. Spanish Journal of Agricultural Research, 8: 817-822.
 
Kassem, H.A. and Marzouk, H.A. 2002. Effect of organic and/or mineral nitrogen fertilization on the nutritional status, yield and fruit quality of Flame Seedless grapevines grown in calcareous soils. Journal of Advanced Research, 7(3):117-126.
Keller, M. 2010. The Science of Grapevines: Anatomy and Physiology. Burlington, MA: Academic Press, 400 p.
Mciginnis, M., Cooke, A., Bilderback, T. and Lorscheider, M. 2003. Organic fertilizer for basil transplant production. Acta Horticulturae, 491: 213-218.
Omar, A.H. 2005. Fertilization of Thompson Seedless vines with mineral and organic sources of nitrogen. Journal of Agriculture Sciences Mansoura University, 30(12): 7855-7862.
Sánchez-Sánchez, A., Sánchez-Andreu, J., Juárez, M., Jordá, J. and Bermúdez, D. 2002. Humic substances and amino acids improve effectiveness of chelate FeEDDHA in lemon trees. Journal of Plant Nutrition, 25(11): 2433-2442.
Singh, R.K. and Chaudhary, B.D. 1985. Biometrical Methods in Quantitative Genetics Analysis. Kalyani Publishers, 318 p.
Tahira, A., Saeed, A., Muhammad, A., Muhammad, A.S., Muhammad, Y., Rashad, M.B., Muhammad A.P. and Sumaira, A. 2013. Effect of humic and application at different growth stages of kinnow mandarin (citrus reticulatablanco) on the basis of physio-biochemical and reproductive responses. Academia Journal of Biotechnology, 1(1): 14-20.
Tan, K.H. 2003. Humic Matter in Soil and the Environment. Principles and Controversies, Marcel Dekker, New York. Second Edition, 495 p.
Wang, C.T., Chen, H.T. and Lay, F.J. 1991. Effects of organic manures on the yield and quality of grapes. Bulletin of Taichung District Agricultural Improvement Station, 32: 41-48.