ارزیابی برخی از ژنوتیپ‌های گرده‌زای پسته (Pistacia vera L.) بر اساس صفات برگ، گل و دانه گرده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه مهندسی علوم باغبانی و فضای سبز، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران.

2 دانشیار گروه مهندسی علوم باغبانی و فضای سبز، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.

3 استادیار گروه اصلاح نباتات، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و ومنابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.

4 استادیار پژوهشکده پسته رفسنجان

5 دانشیار دانشگاه ولی عصر رفسنجان

10.30466/rip.2023.54604.1270

چکیده

درخت گرده ­زا برای تولید پسته بسیار مهم بوده و ژنوتیپ­ های نر مناسب برای هر رقم تجاری پسته و برای هر منطقه جغرافیایی، باید تعیین گردد. در این پژوهش، ابتدا 20 اصله ژنوتیپ گرده ­زا که منشا بذری داشتند، از درختان نر پسته، ایستگاه شماره 2 پژوهشکده پسته رفسنجان، انتخاب و صفات فنولوژیکی (تاریخ ­های تورم جوانه تا گلدهی و گرده ­افشانی)، صفات مورفولوژیکی برگ (سطح برگ، طول و عرض برگ بالغ و برگچه ­ها)، شاخه (رشد سالیانه و فاصله خوشه­ ها از هم در شاخه اصلی و فرعی) اندازه ­گیری شد. همچنین، صفات مربوط به جوانه زایشی و خوشه گل نر، میزان تولید دانه گرده و آزمون جوانه­ زنی دانه گرده برای هر ژنوتیپ انجام شد. نتایج نشان داد که ژنوتیپ­ های گرده ­زا بر اساس صفات مورد ارزیابی اختلاف معنی ­داری داشته و تنوع بالایی بین آنها وجود داشت. ارزیابی فنولوژیکی نشان داد که دوره گلدهی ژنوتیپ­ ها کاملاً با هم متفاوت است و در مجموع این درختان به سه گروه زودگل، متوسط­ گل و دیرگل تقسیم شدند. همچنین، صفات مورفولوژیکی این ژنوتیپ­ ها کاملاً متفاوت و منحصر به فرد بود. سه ژنوتیپ گرده­ زای T17 ،T5 و T18 به دلیل بیشتر بودن تعداد گل در گل­آذین (به ترتیب 414/33، 440 و 414 گل)، تعداد گلچه در هر گل­آذین (به ترتیب 16، 17/67 و 16 گلچه)، میزان دانه گرده (به ترتیب 0/293، 0/335 و 0/308 میلی­ گرم)، جوانه ­زنی دانه گرده (به ترتیب 79/93، 82/27 و 81/57 درصد)، طول گل­آذین ( به ترتیب 57/44، 69/03 و 64/56 میلی ­متر)، عرض گل­آذین (به ترتیب 46/33، 58/44 و 56/36 میلی ­متر)، تعداد گل­آذین در شاخه اصلی (به ترتیب 7/67، 8 و 7/67 گل­آذین)، تعداد گل­آذین در شاخه فرعی (به ترتیب 4/8، 5/46 و 5/08 گل­آذین) و طول مدت گرده ­افشانی (به ترتیب 10، 10 و 11 روز) نسبت به سایر ژنوتیپ­ ها، به عنوان ژنوتیپ ­های برتر انتخاب شدند. نامگذاری این ژنوتیپ­ های برتر و معرفی آنها به تولیدکنندگان پسته توصیه می­شود.

کلیدواژه‌ها

پژوهش های میوه کاری
دوره 9، شماره 1
شهریور 1403

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار