ارزیابی هزینه‌های اقتصادی و اکولوژیکی تولید میوه‌های گرمسیری در قصرقند با استفاده از تکنیک امرژی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران.

2 استاد گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران.

3 دانشیار، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران.

4 استادیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران.

10.30466/rip.2024.54903.1294

چکیده

کشاورزی در بسیاری از تهدیدات زیست محیطی دخیل است. بنابراین، تامین امنیت غذایی و معیشت تولیدکنندگان نیازمند توجه به تاثیر فعالیت های این بخش بر محیط زیست و پایداری تولید است. هدف از این مطالعه، ارزیابی تاثیر نهاده‌های ورودی بر عملکرد و پایداری زیست محیطی نظامهای تولید موز، انبه، پاپایا و گواوا در شهرستان قصرقند است. برای این منظور، از تکنیک تحلیل امرژی و شاخص‌های مرتبط با آن برای سنجش سهم هر نهاده در فرایند تولید، رابطه نظام‌های هدف با محیط، پایداری و عملکرد اقتصادی آنها استفاده شد. اطلاعات مورد نظر در دو گروه محیطی و اقتصادی جمع‌آوری شد که با همکاری مدیران نظام‌های هدف، اداره هواشناسی و مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان قصرقند در سال 1401 تأمین شد. نتایج نشان داد که پاپایا به دلیل هزینه‌های سرمایه‌ای بالاتر نسبت به سایر نظام‌ها، بیشترین امرژی حمایتی را دریافت کرده است. این موضوع باعث شده تا پایداری و وضعیت نظام در تعامل با محیط (ESI ،EIR ،EYR و ELR) در مقایسه با سایر نظام‌های هدف مطالعه در وضعیت نامناسب باشد. اما پاپایا به علت عملکرد اقتصادی خوب و قیمت مناسب محصول در بازار، شاخص‌های اقتصادی بالاتری (O/I و BN) داشته و بیشترین سود فروش محصول را نسبت به موز، انبه و گواوا کسب کرده است. استفاده بهینه از نهاده‌های خریداری شده و تجدیدناپذیر با رعایت اصول مدیریت مناسب، هزینه‌های اقتصادی و اکولوژیک فرایند تولید در نظام‌های هدف مطالعه را کاهش خواهد داد.

کلیدواژه‌ها