تأثیر محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی انگور رقم "بیدانه سفید" تحت سمیت بور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی سابق کارشناشی ارشد گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه

2 استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه

3 دانشیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه

چکیده

به منظور بررسی تأثیر محلول­پاشی برگی اسید سالیسیلیک در انگور رقم "بیدانه سفید"(Vitis vinifera cv. Bidaneh Sefid)  تحت تنش ناشی از سمیت بور، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اجراء شد. نهال­های دو ساله انگور رقم «بیدانه سفید» به مدت سه ماه در معرض غلظت­های مختلف بور از منبع اسید بوریک (به صورت کاربرد همراه با محلول غذایی) (2/0(شاهد)، 15 و 30 میلی­گرم در لیتر) و دو غلظت اسید سالیسیلیک (به صورت محلول­پاشی برگی)، (صفر و 5/1 میلی­مولار) قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که در گیاهان تیمار شده با بور، مقادیر مالون دی­آلدئید، پرولین و میزان پروتئین کل افزایش یافت. میزان نشت یونی در غلظت 30 میلی­گرم در لیتر بور، 16/63 درصد بود که نبست به شاهد افزایش داشت. با افزایش سمیت بور، فعالیت آنزیم­ آنتی اکسیدانی گایاکول پراکسیداز کاهش و با محلول‌­پاشی برگی نهال­های انگور با اسید سالیسیلیک، فعالیت این آنزیم­ افزایش یافت. یافته­های پژوهش حاضر نشان داد که سمیت بور می­تواند باعث آسیب­های اکسیداتیو شده و محلول­پاشی اسید سالیسیلیک می­تواند تا حدودی آسیب­های اکسیداتیو در انگور رقم «بیدانه سفید» را کاهش دهد.

کلیدواژه‌ها


اسماعیلی، م. و رحمانی، م. 1391. اصول تعذیه صحیح در باغات انگور. سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین. 39-1.
اورعی، م.، طباطبایی، س ج.، فلاحی، ا.، ایمانی، ع. و سیدلر فاطمی، س. 1391. اثرات سمیت بور بر رشد رویشی، خصوصیات فیزیولوژیکی و توزیع بور در دو ترکیب پایه- پیوندک درخت بادام. نشریه علوم باغبانی، 26 (4): 447-440.
باغبان­ها، م.، فتوحی قزوینی، ر.، حاتم زاده، ع. و حیدری، م. 1386. اثر اسید سالیسیلیک بر تحمل تنش یخ زدگی دانهال­های لیموآب شیراز. مجله علوم و فنون باغبانی ایران، 8 (3): 198-185.
جلیلی مرندی، ر. 1386. میوه­های ریز. انتشارات جهاد دانشگاهی واحد آذربایجان­غربی. 297 صفحه.
جلیلی­مرندی، ر. 1389. فیزیولوژی تنش­های محیطی و مکانیسم­های مقاومت در گیاهان باغی (درختان میوه، سبزی ها، گیاهان زینتی و گیاهان دارویی). جلد اول. انتشارات جهاد دانشگاهی ارومیه. 636 صفحه.
حاجبی، ع. و حیدری شریف آباد، ح. 1384. بررسی تاثیر خشکی بر روی رشد و گره زایی سه گونه شبدر. پژوهش و سازندگی، 66: 22- 13.
رستمی، ح.، طباطبایی، س ج.، زارع نهندی، ف. و حاجی لو، ج. 1392. اثرات غلظت­های بور (B) بر برخی خصوصیات رویشی و فیزیولوژیکی زیتون. نشریه علوم باغبانی، 27 (1): 26-18.
سعادتمند، م. و انتشاری، ش. 1391. اثر طول زمان پیش تیمار با سیلیکون بر تحمل شوری در گیاه گاوزبان ایرانی .(Echium amoenum Fisch & C.A. mey) علوم و فنون کشت­های گلخانه­ای، 12: 56-45.
طباطبائی، س ج. 1388. اصول تغذیه معدنی گیاهان. انتشارات خوارزمی. تبریز. ایران.
کاظمی، ن.، خاوری نژاد، ر.، فهیمی، ح.، سعادتمند، س. و نژاد ستاری، ط. 1389. تاثیر سالیسیلیک ­اسید برون­زا بر پراکسیداسیون لیپید و فعالیت آنزیم­های آنتی اکسیدان در برگ­های گیاهان کلزا تحت تنش نیکل. فصلنامه علوم زیستی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان، 3 (3):80-71.
Aebi, H. 1984. Catalase in Vitro. Methods in Enzymology, 105: 121-126.
Asada, K. 1992. Ascorbate peroxidase and hydrogen peroxide scavenging enzyme in Plants. Physiology Plantarum, 85(2): 235-241.
Bradford, M.M. 1976. A rapid and sensitive method for the quantitation of microgram quantities of protein utilizing the principle of protein dye Bandung. Analytical biochemistry, 72: 248-254.
Camacho-Cristobal, J.J., Rexach, J. and Gonzalez-Fontes, A. 2008. Boron in plants deficiency and toxicity. Plant Biology, 50: 1247-1255.
Cervilla, L.M., Blasco, B., Rios, J.J., Rosales, M.A. and Sanchez-Rodriguez, E. 2012. Parameters symptomatic for boron toxicity in leaves of tomato plants. Journal of Botany, 2012: 1-17.
El-Feky, S.S., El-Shintinawy, F.A. and Shaker, E.M. 2014. Role of CaCl2 and salicylic acid on metabolic activities and productivity of boron stressed barley (Hordeum vulgare L.). International Journal of Current Microbiology and Applied Scinces, 3(2): 368-380.
El- Tayeb, M.A. 2005. Response of barley grains to the interactive effect of salinity and salicylic acid. Plant Growth Regulation, 45: 215-225.
Eraslan, F., Inal, A., Pilbeam, D. J. and Gunes, A. 2008. Interactive effects of salicylic acid and silicon on oxidative damage and antioxidant activity in spinach (Spinacia oleracea L. CV. Matador) grown under boron toxicity and salinity. Plant Growth Regulation, 55: 207- 219.
Gunes, A., Inal, A., Alpaslan, M., Cicek, N., Eraslan, F. and Guzelordu, T. 2005. Effects of exogenously applied salicylic acid on the induction of multiple stress tolerance and mineral nutrition in maize (Zea mays L.). Archives of Agronomy and Soil Science, 51: 687–695.
Gunes, A., Soylemezoglu, G., Inal, A.E.G., Bagci, E.G. and Coban, S. 2006. Antioxidant and stomatal responses of grapevine (Vitis vinifera L.) to boron toxicity. Scientia Horticulturae, 110: 279-284.
Han, S., Tang, N., Jiang, H.X., Yang, L.T, Li, Y. and Chen, L.S. 2009. CO2 assimilation, photosystem II photochemistry, carbohydrate metabolism and antioxidant system of citrus leaves in response to boron stress. Plant Science, 176: 143-153.
Hayat, S. and Ahmad, A. 2007. Salicylic acid - a plant hormone. Plant Physiology, 91–150.
Heath, R.L. and Packer, L. 1968. Photoperoxidation in isolated chloroplasts. Archives Biochemistry Biophysics, 125: 850-857.
Herrera – Rodriguez, M.B., Gonzalez-Fontes, A., Rexach, J., Camacho- Cristobal, J.J., Maldonado, J. and Navarro- Gochicoa, M.T. 2010. Role of boron in vascular plants and response mechanisms to boron stresses. Plant Stress, 4(2): 115-122.
Irigoyen, J.J., Emerich, D.W. and Sanchez –Diaz, M. 1992. Water stress induced changes in concentrations of prolin and total soluble sugars in nodulated alfalfa (Medicago sativa) plants. Plant Physiology, 84: 55-60.
Liang, Y., Chen, Q., Liu, Q., Zhang, W. and Ding, R. 2003. Exogenous silicon (Si) increases antioxidant enzyme activity and reduces lipid peroxidation in roots of salt-stressed barley (Hordeum vulgare L.). Journal of Plant Physiology, 160: 1157–1164.
Lutts, S., Kinet, J.M. and Bouharmont, J. 1996.  NaCl-induced senescence in leaves of rice cultivar differing in salinity resistance. Annals of Botany, 78: 389-398.
Mazen, A. 2004. Accumulation of four metals in tissues of Corchorus olitorius and possible mechanisms of their tolerance. Biologia Plantarum, 48(2): 267-272.
 
Mittler, R. 2002. Oxidative stress, antioxidants and stress tolerance. Trends in Plant Science, 7(9): 405-410.
Molassiotis, A., Sotiropoulos, T., Tanou, G., Diamantidis, G. and Therios, I. 2006. Boron induced oxidative damage   and antioxidant and nucleolytic   responses in shoot tips culture of the apple rootstock EM9 (Malus domestica Borkh). Environmental and Experimental Botany, 56: 54-62.
Papadakis, E.I., Dimassi, K.N., Bosabalidis, A.M., Therios, I.N., Patakas, A. and Giannakoula, A. 2004. Boron toxicity in ‘Clementine’ mandarin plants grafted on two rootstocks. Plant Science, 166: 539- 547.
Paquin, R. and Lechasseur, P. 1979. Observations sur une methode de dosage de la proline libre dans les extraits plants. Canadian Journal of Botany, 57: 1851-1854.
Popova, L., Krante, A., Yordanova, R. and Janda, T. 2008. Treatment with salicylic acid decreases the effect of cadmium on photosynthesis in maize plants. Journal of Plant Physiology, 165: 920-931.
Qaiser, H., Shamsul, H., Mohd, I. and Aqil, A.2010. Effect of exogenous salicylic acid under changing environment. Environmental and Experimental Botany, 68: 14-25.
Reid, R.J., Hayes, J.E., Post, A., Stangoulis, J.C.R. and Graham, R.D. 2004. A critical analysis of the cause of boron toxicity in plants. Plant, Cell and Environment, 25: 1405- 1414.
Rorison, I.H. 1960b. The effects of mineral nutrition in seedling growth in the field. Journal of Ecology, 48: 679-688.
Singh, B. and Usha, K. (2003). Salicylic acid induced physiological and biochemical changes in wheat seedlings under water stress. Plant Growth Regulation, 39: 137-141.  
Updhyaya, A., Sankhla, D., Davis, T.D., Sankhla, N. and Smidth, B.N. 1985. Effect of paclobutrazol on the activities of some enzymes of activated oxygen metabolism and lipid peroxidation in senescing soybean leaves. Journal of Plant Physiology, 121: 453-461.
Wang, J.Z., Tao, S.T., Qi, K.J., Wu, J. and Wu, H.Q. 2011. Changes in photosynthetic properties and antioxidative system of pear leaves to boron toxicity. African Journal of Biotechnology, 10: 19693-19700.
Yermiyahu, U. and Ben-Gal, A. 2006. Boron toxicity in grapevine. Horticultural Science, 41(7): 1698-1703.