بررسی پاسخ‌های فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و میزان بیان ژن Ptcorp نارنگی ژاپنی و گریپ فروت رابی استار بر پایه نارنج به تنش سرما

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای علوم باغبانی، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.

2 دانشیار علوم باغبانی، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.

3 استادیار علوم باغبانی، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.

4 استاد گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران

10.30466/rip.2022.54004.1216

چکیده

تنش دمای پایین، یکی از عوامل محیطی مهم محدودکننده در توسعه کشت و تولید مرکبات است. در این پژوهش تأثیر تنش دمای پایین بر شاخص‌های بیوشیمیایی و فیزیولوژیک ژنوتیپ­ های نارنگی ژاپنی و گریپ فروت رابی استار روی پایه نارنج (نهال دو ساله) بررسی گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با اعمال تیمار دماهای پایین (4، 4- و 8-درجه سانتی­­­ گراد) بر دو رقم نارنگی ژاپنی و گریپ­ فروت رابی استار اجرا شد. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که بالاترین بیان نسبی ژن Ptcorp در دمای 4- درحه سلسیوس و  بیشترین مقدار نشت یونی برگ و کمترین میزان رنگدانه­ کلروفیل a، کارتنوئید و کلروفیل کل در دمای 8- درجه سانتی­گراد در گریپ­ فروت به دست آمد. محتوای رطوبت نسبی برگ با کاهش دما تا 8- درجه سانتی­ گراد کاهش یافت. بیشترین مقدار پراکسیداسیون لیپید (1/55 میکروگرم در گرم وزن‌‌تر برگ مالون دآلدئید) و فلاونوئید کل (30/42 میلی‌گرم کوئرستین در گرم بافت تازه برگ) نیز در دمای 4- درجه سانتی گراد در گریپ فروت بدست آمد. بیشترین میزان فعالیت آنزیم­ های کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و سوپر اکسید دیسموتاز به ترتیب با میانگین 36/36 میکرومولار بر گرم وزن تازه در دقیقه، 59/3 واحد آنزیمی در میلی ­گرم وزن تازه و 161/3 میکرومول بر گرم وزن تازه، در نارنگی، گریپ­ فروت و نارنگی در دمای 8- درجه سانتی­ گراد حاصل شد. گیاهچه نارنگی ژاپنی بر روی پایه نارنج تا دمای 8- درجه سانتی­ گراد در طی مرحله سازگاری (به دمای پایین) آثار تخریبی نداشت، به طوری که نهال‌ها پس از اتمام مرحله تیمار و بازگشت از تنش یخبندان به رشد عادی خود برگشتند، لیکن در گریپ ­فروت رابی استار در دمای 8- درجه سانتی­گراد اغلب برگ‌ها علایم تخریبی چون جمع شدن برگ را نشان دادند.

کلیدواژه‌ها